نقش فرهنگ در توسعه پایدار شهری

حسین حاتمی : مسئول امور تحقیق و توسعه

 سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری یزد

فرهنگ و ارزش های فرهنگی، هویت و روح یک ملت است . فرهنگ به عنوان یک عامل تعیین کننده رفتاری همواره در عرصه اجتماع مطرح است، چرا که در آن مجموعه عقاید، سنتها، باورها، الگوهای رفتاری و در یک کلمه بینش انسان متبلور میباشد. فرهنگ است که اولویتهای انسان را در دستیابی به اهداف مادی و معنوی و معیار نیک و بد، صحیح و غلط، زشت و زیبا معین میکند. فرهنگ، اجتماعات و جوامع را از هم متمایز میکند و به انسانها حس هویت ، تعلق خاطر، همبستگی، حق و تکلیف، وفاداری و...می بخشد. در واقع انسان را به هيچ وجه نبايد جدا از طبيعت، فرهنگ و محيط فرض كرد و بي توجهي به انسان به عنوان اساسي ترين ركن توسعه، از مهمترين دلايل شكست و ناكامي هاي فرآیند توسعه است. همچنین توسعه پايدار به مفهوم توسعه اي كه احتياجات نسل حاضر را بدون لطمه زدن به توانايي نسل هاي آتي در تأمين كردن نيازهاي خود، برآورده می نمايد مستلزم انجام رفتارهاي خاص و ويژه در زمينه هاي مختلف فرهنگی زندگي انسان است. توسعه پایدار مبین توسعه ای است متعادل  ، همه سونگر و عدالت محور. در واقع توسعه ی پایدار نشانگر فرآیندی است که در طی آن باید پایداری اتفاق بیفتد و پایداری مجموعه ای از وضعیت هاست که درطول زمان باید دوام داشته باشد. فرهنگ به عنوان يك مقوله انساني نقش مهمي در توسعه پايدار ايفا مي كند. فرهنگ پايه و اساس رفتار انساني است. قسمت اعظم رفتار انساني، چه رفتار كم اهميت و چه رفتار بسيار مهم، براساس باورهاي فرهنگي صورت مي گيرد. نتایج تحقیقات مرتبط نشان می دهد كه دستيابي به ملاك هاي توسعه به عوامل مختلفي بستگي دارد كه مهم ترين اين عوامل وجود باورهاي فرهنگي مناسب در جامعه است. آموزش و توانمند سازي شهروندان براي ارتقاء دانش، تقويت مهارت ها، کسب عادت هاي صحيح زندگي اجتماعي و رفتارهاي مطلوب شهروندي از جمله ضرورت هاي جامعه شهري در توسعه فرهنگ شهروندی قلمداد مي شود. برای رسیدن به پایداری شهری توجه به نقش مردم و شهروندان از اهمیت ویژه ای برخوردار است چرا که نیل به راهبردهای شهر پایدار را بهتر و سریع تر امکان پذیر می سازد.  بايد توجه داشت فرهنگ شهري ابزاري است که به وسيله آن مي توان توسعه پايدار شهری را به وجود آورد. در چنين فرايندي مديريت شهري به خصوص شهرداري ها، مي توانند به عنوان کارگزاران محلي به بهبود مناسبات فرهنگی و اجتماعي شهروندان کمک کنند. از نظر فرهنگي شهر خوب و مطلوب علاوه بر مديريت شهري کارآمد نيازمند شهرونداني آگاه و آشنا به فرهنگ شهروندي است. بنابراين مديريت شهري بايد براي آگاه سازي عمومي و ايجاد و ارتقاء فرهنگ شهرنشيني، گسترش شهروند مداري و آموزش شهروندان در زمينه هاي مختلف، کارکرد و فعاليت فرهنگي داشته باشد. مديريت شهري در فرآيند تحول و توسعه شهري نه فقط در ابعاد اقتصادي و عمراني آن نقش و جايگاه ويژه اي دارند بلکه با تغيير و تحولات پر شتاب اجتماعي و فرهنگي و گسترش جمعيت شهرنشيني، بايد براي پاسخ گويي به مطالبات فزاينده فرهنگي و اجتماعي اسباب و تمهيدات لازم را فراهم کنند.شهر یزد از جمله شهرهایی است که در مسیر برنامه ریزی های توسعه شهری به سمت پایداری، به مشارکت بیشتر شهروندان در زمینه های فرهنگی نیاز دارد. شهرداری ها در توسعه شهری سهم و نقش اصلی دارند و توجه به توسعه شهری صرفا در ابعاد اجتماعی و عمرانی هرگز نتوانسته است در نبود توجه به فرهنگ ، آن تغییر و تحولاتی که لازمه ایجاد شهر پایدار مبتنی بر مناسبات فرهنگی اجتماعی  باشد ، ایجاد نماید . شهرداری ها باید در راستای پاسخگویی به مطالبات فزاینده فرهنگی اجتماعی ، اسباب و تمهیدات لازم آن را فراهم آورند. همچنین لازمست توجه به فرهنگ شهری و حفظ آن ؛ بعنوان مهمترین دغدغه متولیان توسعه شهری در اولویت برنامه های مدیریتی قرار گیرد تا بتوان دستاوردهای مهم در به مشارکت گرفتن اندیشه و تفکر شهروندان و ایفای نقش شهروندی در مدیریت شهری را شاهد باشیم.

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا